Τσιρι-Βάρβαρα: Η έναρξη του Χειμώνα με τρόπο ξεχωριστό!

 Το βράδυ της 3ης Δεκεμβρίου, παραμονή της Αγίας Βαρβάρας, ένα ιδιαίτερο έθιμο λαμβάνει χώρα στις γειτονιές του Αμυνταίου. Χρονολογικά, οι ρίζες του χάνονται στα βάθη των αιώνων καθώς στις καταβολές του περιπλέκονται στοιχεία από διάφορες περιόδους. Σε ένα τελετουργικό που μοιάζει μυστηριακό, συναντιέται η αρχαιότητα με τους χριστιανικούς χρόνους. Οι συμβολισμοί που αποδίδονται στη φωτιά που ανάβει μετά τα μεσάνυχτα ποικίλουν και αφορούν κυρίως τη νίκη του ανθρώπου πάνω στην πυρά καθώς και τον εξαγνισμό από τα κακά πνεύματα. Επιπρόσθετα, από μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν κατά τον προηγούμενο αιώνα, προκύπτει ότι τα Τσιρι-Βάρβαρα αποτελούσαν το ορόσημο για την έναρξη του Χειμώνα αλλά και την ευχή για μια καλή σοδειά. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι συνέπιπταν με τη λήξη των αγροτικών εργασιών και ήταν μια καλή ευκαιρία για συνάντηση των κατοίκων της υπαίθρου γύρω από τη θαλπωρή της φωτιάς.

Βασικό συστατικό στοιχείο στην αναβίωση του εθίμου αποτελούσαν ανέκαθεν οι παρέες παιδιών και εφήβων που με ζήλο και πείσμα ανταγωνίζονταν μεταξύ τους για το ποια θα είναι αυτή που θα καταφέρει να ανάψει τη ψηλότερη φωτιά στη γειτονιά της. Η πολυπόθητη καύσιμη ύλη προερχόταν κυρίως από τους αγρούς και τις μικρές δασώδεις εκτάσεις με πουρνάρια και θάμνους. Ωστόσο, στον πυρήνα της παράδοσης βρίσκεται και η συνήθεια οι ομάδες της κάθε γειτονιάς  μέσω επιδρομών στους «αντιπάλους», να αποσπούν σημαντικό όγκο από τα δικά τους αποθέματα. Η κλεμμένη καύσιμη ύλη συχνά προερχόταν ακόμη και από αυλές σπιτιών ή αποθήκες, με τους νοικοκυραίους είτε να καταδιώκουν τους επιδρομείς είτε να πιάνονται στον ύπνο. Οι κωμικοτραγικές σκηνές που έχουν διαδραματιστεί ειδικά κατά το παρελθόν είναι αμέτρητες και πάντοτε χαραγμένες ως μια ευχάριστη ανάμνηση στη μνήμη όσων τις βίωσαν.

Ανεξάρτητα όμως από ρίζες και καταβολές, τα Τσιρι-Βάρβαρα είναι μια καλή ευκαιρία για συνάντηση φίλων και γνωστών γύρω από τη θαλπωρή της φωτιάς και την εξέλιξη σε ένα ιδιαίτερο γλέντι μέχρι το ξημέρωμα. Η άμεση επαφή με την παράδοση ζεσταίνει τις ψυχές των ανθρώπων κάνοντάς τους  να ξεχνούν έστω για λίγο τις έγνοιες της καθημερινότητας ενώ μεταφέρει όσους βιώνουν από κοντά αυτή την εμπειρία, σε μια άλλη εποχή. Τη βραδιά  οπωσδήποτε συνοδεύουν διάφορα εδέσματα από τα οποία δεν πρέπει να λείπουν οι παραδοσιακές «πιτουλίτσες» τις οποίες οι νοικοκυρές δεν παρέλειπαν (ιδίως κατά το παρελθόν)  να ετοιμάζουν ειδικά για την περίσταση. Το κόκκινο κρασί που παράγει η περιοχή Αμυνταίου ρέει σε αφθονία ενώ μπάντες με χάλκινα πνευστά δίνουν έναν μοναδικό τόνο στη βραδιά φέρνοντας ευθυμία και επιπλέον ζεστασιά στην κρύα νύχτα του Δεκέμβρη.

Τα Τσιρι-Βάρβαρα είναι η πρώτη εκδήλωση «πυρολατρείας» που παρατηρείται χρονολογικά στην περιοχή της Φλώρινας κατά τη χειμερινή περίοδο ενώ ανοίγει έναν κύκλο εκδηλώσεων που συνεχίζεται με τις φωτιές της παραμονής των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, τα Φώτα και τις απόκριες. Τα έθιμα με αυτό τον χαρακτήρα ενώνουν τους ανθρώπους που τα ζουν, είτε αυτοί είναι κάτοικοι της περιοχής είτε επισκέπτες που με αφορμή το γεγονός έχουν οργανώσει το ταξίδι τους για να θαυμάσουν και να γευθούν όσα προσφέρει απλόχερα ένας ευλογημένος τόπος. 

Ραντεβού στις γειτονιές το βράδυ της 3ης Δεκεμβρίου!