|
|
Το ΑμύνταιοΤο Αμύνταιο αποτελεί την έδρα του ομώνυμου Δήμου. Πρόκειται για κωμόπολη 4.500 κατοίκων χτισμένη σε οροπέδιο με υψόμετρο 550 μέτρων. Τα ιστορικά στοιχεία δεν παρέχουν ακριβή χρονολογική εικόνα για το πότε κατοικήθηκε για πρώτη φορά η περιοχή. Το Αμύνταιο πάντως ως οργανωμένος οικισμός εμφανίζεται κατά το 18ο αιώνα. Στα τέλη του 19ου αιώνα αποτέλεσε τσιφλίκι του Ρεούφ πασά. Σταθμός στην ιστορική και οικονομική πορεία του Αμυνταίου θεωρείται η δημιουργία του σιδηροδρομικού σταθμού το 1892 ο οποίος το κατέστησε ως έναν από τους σημαντικότερους εμπορικούς και συγκοινωνιακούς κόμβους της Δυτικής Μακεδονίας έως και τα μέσα του 20ου αιώνα περίπου.
|
Στις αρχές αλλά και κατά διάρκεια του του 20ου αιώνα η μικρή τότε κωμόπολη γνωστή για τους κρύους Χειμώνες της και το καλό κρασί της γνωρίζει ιδιαίτερη εμπορική άνθιση τόσο ως διαμετακομιστικό κέντρο όσο και ως σταθερός προορισμός για αγορές στην πλήρως ενημερωμένη για τα δεδομένα της εποχής αγορά της προσελκύοντας επισκέπτες από όλη την ευρύτερη περιοχή. Παράλληλα με το εμπόριο η επαγγελματική ενασχόληση των κατοίκων περιλαμβάνει αγροτικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες και φυσικά αμπελουργία και παραγωγή κρασιού κυρίως για ιδιωτική κατανάλωση αλλά και τροφοδοσία στις ξακουστές κατά τα χρόνια εκείνα ταβέρνες της μικρής κωμόπολης.
Όσον αφορά την κοινωνική ζωή της εποχής αυτή περιλάμβανε πέραν από τις δραστηριότητες που σχετίζονται άμεσα με την τοπική παράδοση και τα έθιμα της περιοχής και διάφορες άλλες εκδηλώσεις με έναν πιο ιδιαίτερο χαρακτήρα. Χαρακτηριστικό θεωρείται το διάσημο για την εποχή του Αμυνταιώτικο καρναβάλι που χαρακτηρίζεται ως ένα από τα παλαιότερα της χώρας με ενδείξεις ζωής τουλάχιστον από τη δεκαετία του 1920 το οποίο δυστυχώς έσβησε άδοξα το 1981 μετά από παρέμβαση εκκλησιαστικών παραγόντων. Εξίσου χαρακτηριστικό θεωρείται επίσης και το έθιμο "Τσιρι-Βάρβαρα" το οποίο και αναβιώνει κάθε χρόνο το βράδυ της 3ης Δεκεμβρίου στις γειτονιές του Αμυνταίου και έχει ως αντικείμενο το άναμμα φωτιάς από παρέες παιδιών και νέων σε αλάνες κάθε γειτονιάς ενώ συνδέεται με ποικίλους συμβολισμούς καταλήγοντας εν τέλει σε ένα όμορφο παραδοσιακό γλέντι γύρω από τη φωτιά μέχρι το ξημέρωμα. Ακόμη, σημαντικό γεγονός θεωρείται η ετήσια εμποροπανήγυρη, μια διοργάνωση που πραγματοποιείται το πρώτο Σαββατοκύριακο του Οκτωβρίου και έχει εξίσου βαθιά τις ρίζες της στο χρόνο. Το αρχικό της αντικείμενο ήταν κυρίως το εμπόριο οικόσιτων ζώων και λιγότερο τα εμπορεύματα άλλων ειδών. Στις μέρες μας, αποτελεί ένα κορυφαίο γεγονός που προσελκύει επισκέπτες και εκθέτες από διάφορα μέρη της χώρας.
Σήμερα, το Αμύνταιο είναι μια σύγχρονη κωμόπολη με οργανωμένο δίκτυο υπηρεσιών, τραπεζών, εμπορικών καταστημάτων αλλά και χώρων ψυχαγωγίας και διασκέδασης. Παράλληλα διατηρεί σε αρκετά σημεία το παραδοσιακό ύφος το οποίο είναι εμφανές κυρίως στα κτίσματα της παλιάς γειτονιάς όπου διασώζονται ακόμα σπίτια χτισμένα σε ρυθμούς τοπικής αρχιτεκτονικής αλλά και νεοκλασικά. Όσον αφορά την τοπική οικονομία αυτήν τη στιγμή, εκτός του κλάδου των ελεύθερων επαγγελματιών με δραστηριότητες στους τομείς της παροχής υπηρεσιών ή του εμπορίου, σημαντικός οικονομικός παράγοντας θεωρούνται οι ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες της ΔΕΗ όπου απασχολείται σημαντική μερίδα κατοίκων της ευρύτερης περιοχής. Επιπλέον, εξίσου σημαντική είναι και η ενασχόληση κάποιων κατοίκων με τον πρωτογενή τομέα και ιδιαίτερα με την αμπελουργία για την άλλωστε οποία φημίζεται το Αμύνταιο.
Όσον αφορά την κοινωνική ζωή της εποχής αυτή περιλάμβανε πέραν από τις δραστηριότητες που σχετίζονται άμεσα με την τοπική παράδοση και τα έθιμα της περιοχής και διάφορες άλλες εκδηλώσεις με έναν πιο ιδιαίτερο χαρακτήρα. Χαρακτηριστικό θεωρείται το διάσημο για την εποχή του Αμυνταιώτικο καρναβάλι που χαρακτηρίζεται ως ένα από τα παλαιότερα της χώρας με ενδείξεις ζωής τουλάχιστον από τη δεκαετία του 1920 το οποίο δυστυχώς έσβησε άδοξα το 1981 μετά από παρέμβαση εκκλησιαστικών παραγόντων. Εξίσου χαρακτηριστικό θεωρείται επίσης και το έθιμο "Τσιρι-Βάρβαρα" το οποίο και αναβιώνει κάθε χρόνο το βράδυ της 3ης Δεκεμβρίου στις γειτονιές του Αμυνταίου και έχει ως αντικείμενο το άναμμα φωτιάς από παρέες παιδιών και νέων σε αλάνες κάθε γειτονιάς ενώ συνδέεται με ποικίλους συμβολισμούς καταλήγοντας εν τέλει σε ένα όμορφο παραδοσιακό γλέντι γύρω από τη φωτιά μέχρι το ξημέρωμα. Ακόμη, σημαντικό γεγονός θεωρείται η ετήσια εμποροπανήγυρη, μια διοργάνωση που πραγματοποιείται το πρώτο Σαββατοκύριακο του Οκτωβρίου και έχει εξίσου βαθιά τις ρίζες της στο χρόνο. Το αρχικό της αντικείμενο ήταν κυρίως το εμπόριο οικόσιτων ζώων και λιγότερο τα εμπορεύματα άλλων ειδών. Στις μέρες μας, αποτελεί ένα κορυφαίο γεγονός που προσελκύει επισκέπτες και εκθέτες από διάφορα μέρη της χώρας.
Σήμερα, το Αμύνταιο είναι μια σύγχρονη κωμόπολη με οργανωμένο δίκτυο υπηρεσιών, τραπεζών, εμπορικών καταστημάτων αλλά και χώρων ψυχαγωγίας και διασκέδασης. Παράλληλα διατηρεί σε αρκετά σημεία το παραδοσιακό ύφος το οποίο είναι εμφανές κυρίως στα κτίσματα της παλιάς γειτονιάς όπου διασώζονται ακόμα σπίτια χτισμένα σε ρυθμούς τοπικής αρχιτεκτονικής αλλά και νεοκλασικά. Όσον αφορά την τοπική οικονομία αυτήν τη στιγμή, εκτός του κλάδου των ελεύθερων επαγγελματιών με δραστηριότητες στους τομείς της παροχής υπηρεσιών ή του εμπορίου, σημαντικός οικονομικός παράγοντας θεωρούνται οι ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες της ΔΕΗ όπου απασχολείται σημαντική μερίδα κατοίκων της ευρύτερης περιοχής. Επιπλέον, εξίσου σημαντική είναι και η ενασχόληση κάποιων κατοίκων με τον πρωτογενή τομέα και ιδιαίτερα με την αμπελουργία για την άλλωστε οποία φημίζεται το Αμύνταιο.
Επισκέψιμοι χώροι στο Αμύνταιο:
- Λαογραφικό Μουσείο: Ένας χώρος που φιλοξενεί μια σημαντική συλλογή από αντικείμενα του παρελθόντος τα οποία αποτελούν τη ζωντανή ιστορία της τοπικής παράδοσης της περιοχής. Στο χώρο εκτίθενται παραδοσιακές στολές, εργαλεία της καθημερινότητας, παλιά έντυπα και κάθε είδους αντικείμενα που έχουν εξαφανιστεί από το σήμερα.
- Επισκέψιμα οινοποιεία: Μια από τις καλύτερες προτάσεις για τους επισκέπτες της περιοχής αποτελεί η επίσκεψή τους τουλάχιστον σε ένα από τα οινοποιεία που λειτουργούν στο λεκανοπέδιο του Αμυνταίου. Στις επισκέψεις αυτές περιλαμβάνεται ξενάγηση στους χώρους οινοποίησης, εμφιάλωσης και ωρίμανσης που το κάθε οινοποιείο διαθέτει. Βέβαια, ο καλύτερος τρόπος για να κλείσει μια τέτοια επίσκεψη είναι οι γευστικές δοκιμές που προσφέρονται μετά το τέλος της ξενάγησης συνοδευόμενες από τις επεξηγήσεις των ειδικών. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα διαθέσιμα οινοποιεία που προσφέρονται για επίσκεψη επισκεφθείτε την ενότητα Οινοποιεία.
Παραθέτουμε ενδεικτικά κάποιες ημερομηνίες που αντιστοιχούν σε ετήσια γεγονότα:
- Αμύνταια, τέλη Αυγούστου: Πρόκειται για σειρά πολιτιστικών εκδηλώσεων με επίκεντρο το Αμύνταιο καθώς επίσης και άλλες Τοπικές Κοινότητες του Δήμου Αμυνταίου. Στα πλαίσια των εκδηλώσεων αυτών διοργανώνονται συναυλίες πλαισιωμένες από σημαντικούς καλλιτέχνες της ελληνικής μουσικής σκηνής ενώ παράλληλα το πρόγραμμα συνήθως περιλαμβάνει θεατρικές παραστάσεις, δραστηριότητες για παιδιά, εκθέσεις έργων τέχνης και φυσικά βραδιές με παραδοσιακά γλέντια παρουσία χορευτικών συγκροτημάτων της ευρύτερης περιοχής αλλά και γειτονικών χωρών.
- Εμποροπανήγυρη Αμυνταίου, Ά Σαββατοκύριακο Οκτωβρίου: Ένα γεγονός που προσελκύει χιλιάδες επισκέπτες από τη Δυτική Μακεδονία και τη Βόρεια Ελλάδα γενικότερα. Εκτός από τους εκατοντάδες εμπορικούς εκθέτες, ένα σημαντικό τμήμα καταλαμβάνουν οι υπαίθριες ψησταριές και φυσικά το Louna Park για τους μικρότερους.
- Απελευθέρωση Αμυνταίου, 6 Νοεμβρίου: Η συγκεκριμένη μέρα αποτελεί αργία για το Αμύνταιο λόγω του εορτασμού της απελευθέρωσης του από τους Τούρκους το 1912 γεγονός γεγονός που τιμάται με διάφορες εκδηλώσεις.
- Τσιρι-Βάρβαρα, 3 Δεκεμβρίου: Το χαρακτηριστικότερο εν ζωή έθιμο που αναβιώνει ειδικά στο Αμύνταιο το βράδυ της 3ης Δεκεμβρίου έως και τα ξημερώματα της 4ης. Πρόκειται για ένα έθιμο με Ρωμαϊκές κυρίως καταβολές και ρίζες που χάνονται στα βάθη των ετών. Στις μέρες μας αποτελεί μια πολύ καλή ευκαιρία για γλέντι και χορό γύρω από τις φωτιές που ανάβουν σε κάθε γειτονιά, καλό κρασί, τοπικά εδέσματα και φυσικά άμεση και αληθινή επαφή με την τοπική παράδοση.
- Εορτασμός πολιούχων Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, 21 Μαΐου: Επίσημη αργία για το Αμύνταιο.